5 vị cơ bản – ngọt, chua, mặn, đắng và umami – là một cách để chúng ta hiểu rõ hơn về những thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày. Chúng là thông điệp quan trọng để chúng ta có thể đánh giá xem liệu chúng có tốt cho sức khỏe hay không. Hãy cùng khám phá về 5 vị cơ bản này và tầm quan trọng của chúng.
Vai trò của vị
Ngày càng có nhiều người biết đến umami, một vị cơ bản quan trọng, đặc biệt là với “xu hướng bùng nổ của vị umami” gần đây đang diễn ra trên khắp thế giới. Tuy nhiên, đa phần mọi người vẫn chưa thực sự nhận ra tầm quan trọng của umami. Đây có thể chỉ là một từ mà chúng ta nghe thấy trong các nhà hàng hoặc trong tiết sinh học ở trường trung học. Nhưng ý nghĩa của vị này không chỉ dừng lại ở đó. Umami đóng một vai trò quan trọng đáng kinh ngạc đối với sức khỏe và dinh dưỡng của con người, đến mức không thể phủ nhận rằng con người không thể sống thiếu vị umami.
Tất cả sinh vật, bao gồm cả con người, đều cần phải ăn để tồn tại. Tuy nhiên, không phải thứ gì cũng có thể ăn được. Dù con người có thể ăn gỗ hoặc bùn đất, nhưng những thứ này không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để được coi là “thực phẩm” vì chúng không cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể. Vậy làm sao để biết chúng ta nên ăn gì và không nên ăn gì? Câu trả lời nằm ở vị giác. Mỗi loại vị – ngọt, chua, mặn, đắng và umami – mang đến cho chúng ta một thông điệp về thức ăn mà chúng ta đưa vào miệng, từ đó quyết định xem có nên ăn hay không.
Vị ngọt
Vị ngọt là một dấu hiệu của đường, một chất cung cấp năng lượng cho cơ thể một cách nhanh chóng và carbohydrate (chất đường bột), một nguồn năng lượng dự trữ quan trọng trong cơ thể chúng ta. Về mặt dinh dưỡng, cả hai chức năng này đều rất quan trọng đối với sự sống. Đường cung cấp năng lượng cần thiết cho phản ứng chống lại hoặc chạy trốn trong trường hợp nguy hiểm, và lượng calo được cung cấp cho cơ thể giúp chúng ta tránh bị suy dinh dưỡng, đói hoặc trở nên gầy yếu do bệnh tật.
Vị mặn (của natri)
Natri đóng một vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của các loài động vật có vú, giúp duy trì cân bằng ion và nước trong cơ thể. Và không ai có thể phủ nhận rằng vị mặn là đặc trưng của natri. Tuy nhiên, vị mặn chỉ thực sự thú vị khi nó được cân đối, không quá mạnh mẽ. Điều này có thể liên quan đến vai trò quan trọng của natri trong cơ thể. Ăn quá nhiều muối có thể gây hại cho sức khỏe, vì vậy cơ thể chúng ta tự động từ chối những thức ăn có hàm lượng muối quá cao.
Vị chua
Vị chua có vai trò quan trọng trong việc phát hiện axit trong thực phẩm. Giống như muối, vị chua thường dễ chịu hơn khi ăn với lượng nhỏ hơn. Điều này giúp chúng ta đánh giá xem thực phẩm có tốt hay không để ăn. Ví dụ, khi trái cây chưa chín, chúng chứa nhiều axit citric và các axit khác, làm cho chúng có vị quá chua và khó ăn. Tương tự, nồng độ axit lactic trong sữa tăng cao khi sữa đã bị để quá lâu và không thể uống được nữa.
Xem thêm: Máy chạy bộ điện giá rẻ
Vị đắng
Vị đắng thường là dấu hiệu của các chất độc và tự nhiên, chúng ta thường tránh những thực phẩm có vị đắng để bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, khi trưởng thành, chúng ta đã học cách yêu thích những chất có vị đắng ở lượng nhỏ và chúng mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, như caffeine và các polyphenol từ thực vật khác.
Umami
Vị umami được coi là một trong những thành phần dinh dưỡng quan trọng nhất, đặc biệt là protein, có nhiều trong thịt, trứng, sữa và các loại đậu. Điều này giải thích tại sao sự yêu thích vị umami của con người cổ đại có mối liên hệ chặt chẽ với săn bắn, nấu ăn và tạo lửa, giúp cung cấp lượng protein dồi dào và dễ tiêu hóa cho cả bộ tộc và bộ lạc. Mối liên hệ này không ngạc nhiên khi chúng ta biết rằng protein được tạo thành từ các axit amin. Vị umami ban đầu được khám phá thông qua việc trích ly glutamate, dẫn đến việc sản xuất bột ngọt của Tập đoàn Ajinomoto. Với vai trò là một trong số 5 vị cơ bản, không khó để nhận thấy vị umami đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tồn tại của loài người trong hàng triệu năm.
Khám phá vị umami và lịch sử nghiên cứu của chúng tôi về axit amin
Umami, một trong năm vị cơ bản, đã được phát hiện vào năm 1907 bởi một nhà khoa học người Nhật Bản. Trong lúc thưởng thức một bát đậu phụ luộc trong kombu dashi (nước dùng được làm từ một loại tảo bẹ), Tiến sĩ Kikunae Ikeda đã nhận ra rằng có một vị cơ bản hoàn toàn khác biệt so với ngọt, mặn, chua và đắng.
Kokumi có phải là cảm giác nếm tiếp theo không?
Umami là một loại hương vị được sử dụng rộng rãi bởi nhiều đầu bếp và phụ bếp tại gia. Tuy nhiên, giờ đây có một loại hương vị mới được phát hiện tại Nhật Bản, đó là kokumi, đang thu hút sự chú ý trên toàn thế giới. Kokumi mang đến cho món ăn một cảm giác vị đậm đà hơn, đặc biệt là khi món ăn được ninh trong vài giờ. Hương vị của phô mai cũng trở nên phức tạp và lâu dài hơn khi nó được cho phép trưởng thành. Vậy điều gì giải thích cho sự nâng cao độ ngon của các món ăn này?
Những câu hỏi chung về hương vị và vị umami
Chức năng của vị là gì?
Mỗi hương vị cơ bản – ngọt, chua, mặn, đắng và umami – là một cách để chúng ta hiểu thêm về những gì chúng ta đang thưởng thức; chúng ta có quyền quyết định liệu chúng có xứng đáng được thưởng thức hay không.
Chức năng của vị umami là gì?
Umami được xem là một trong những yếu tố quan trọng và cơ bản nhất của dinh dưỡng – protein, có mặt trong nhiều nguồn thực phẩm như thịt, trứng, sữa và các loại đậu khác.
Xem thêm: Xe đạp thể thao tại chỗ chính hãng cao cấp
Vị umami là gì và nó được phát hiện như thế nào?
Vị umami ban đầu được phát hiện bởi nhà khoa học Nhật Bản, Tiến sĩ Kikunae Ikeda vào năm 1907. Ông đã khám phá ra rằng vị umami được tạo ra từ glutamate, một axit amin là một trong những thành phần quan trọng của protein.
Nguồn: https://www.ajinomoto.com/vi/umami/why-is-umami-important-to-us
