Bài viết này được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc, là một bác sĩ Hồi Sức cấp cứu với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Ông làm việc tại Khoa Hồi sức cấp cứu của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc và đã cung cấp những lời khuyên chuyên môn về chỉ số BMI. Chỉ số BMI là một công cụ hữu ích để đánh giá tình trạng sức khỏe của cơ thể và giúp bạn lên kế hoạch giảm cân hoặc bổ sung dinh dưỡng phù hợp.
Chỉ số BMI là gì?
Chỉ số BMI (Body Mass Index) hay còn được gọi là chỉ số khối cơ thể hoặc chỉ số thể trọng, là một công cụ thường được sử dụng để đo lượng mỡ trong cơ thể. Chỉ số BMI chuẩn được tính dựa trên chiều cao và cân nặng, và áp dụng cho cả nam và nữ trưởng thành.
Công thức tính chỉ số khối cơ thể là:
Công thức tính chỉ số BMI là W/[(H)2], với BMI được đo bằng đơn vị kg/m2, trong đó W là cân nặng (kg) và H là chiều cao (m). Nếu chỉ số BMI của bạn nằm trong khoảng từ 18,5 đến 24,9, bạn đang ở mức cân nặng lý tưởng.
Chỉ số BMI bao nhiêu là thừa cân, béo phì?
Khi chỉ số khối cơ thể nằm trong khoảng 25 – 29,9, điều đó cho thấy bạn đang có thừa cân.
Nếu chỉ số BMI của bạn từ 30 trở lên, điều đó cho thấy bạn đang bị béo phì. Theo thống kê, khoảng một phần ba phụ nữ ở Hoa Kỳ đang gặp vấn đề béo phì.
Những yếu tố ảnh hưởng đến trọng lượng cơ thể
Các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng của bạn có thể bao gồm:
1. Lượng calo dư thừa: Cơ thể cần đủ calo để cung cấp năng lượng cho hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, khi lượng calo dư thừa, chúng sẽ được tích trữ dưới dạng mỡ. Việc bổ sung quá nhiều calo sẽ dẫn đến thừa cân và béo phì.
2. Tuổi tác: Cân nặng của bạn có thể tăng lên một chút khi bạn già đi.
3. Yếu tố di truyền: Một số trường hợp bị rối loạn di truyền có thể dẫn đến béo phì.
4. Quá trình mang thai: Trong thời kỳ mang thai, mẹ bầu thường tăng cân. Sau khi sinh, phụ nữ thường không thể giảm cân về mức bình thường như trước khi mang thai.
Bên cạnh các yếu tố về cơ địa và thai kỳ, bạn có thể tự điều chỉnh lượng calo tiêu thụ hàng ngày để duy trì chỉ số BMI ở mức bình thường.
Chỉ số BMI quá cao ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?
Chỉ số BMI quá cao sẽ gây tổn hại cho sức khỏe và gây ra nhiều bệnh nguy hiểm. Có nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến tình trạng thừa cân hoặc béo phì, bao gồm:
Bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường, bệnh về túi mật, nguy cơ gây ra một số loại ung thư, chứng ngưng thở khi ngủ, bệnh về khớp và vô sinh là những vấn đề sức khỏe quan trọng mà chúng ta cần quan tâm. Bệnh tim mạch có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như đau thắt ngực và đột quỵ. Bệnh tiểu đường là một bệnh mãn tính ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường trong cơ thể. Bệnh về túi mật có thể gây ra những triệu chứng như đau bụng và tiêu chảy. Nguy cơ gây ra ung thư là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú, ung thư đại tràng và túi mật. Chứng ngưng thở khi ngủ là một tình trạng nguy hiểm khiến người bệnh không thể thở đều trong khi ngủ. Bệnh về khớp gây ra những triệu chứng như đau và sưng khớp. Vô sinh là tình trạng không thể mang thai sau một thời gian dài cố gắng. Để duy trì sức khỏe tốt, chúng ta cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị cho những vấn đề sức khỏe này.
Làm thế nào để có chỉ số BMI lý tưởng?
Để đạt được chỉ số BMI lý tưởng, bạn cần giảm cân. Điều này đòi hỏi bạn phải tiêu thụ nhiều calo hơn lượng calo bạn nạp vào cơ thể. Bạn có thể làm điều này bằng cách tập thể dục thường xuyên để đốt cháy năng lượng thừa, kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh.
Tốt nhất là hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có kế hoạch ăn uống cân bằng, hợp lý và đảm bảo dinh dưỡng. Nếu cần thiết, bạn có thể nhanh chóng đạt được chỉ số BMI bình thường bằng cách áp dụng chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, kết hợp với việc tập thể dục đều đặn.
Cách giảm cân an toàn không dùng thuốc
Chế độ ăn uống hợp lý
Cần hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm giàu đường và chất béo để có được một cơ thể cân đối. Để giảm lượng calo và đường, bạn có thể tránh uống các đồ uống có đường như nước ngọt và trà ngọt. Những loại đồ uống này chứa nhiều đường và năng lượng, thường được tiêu thụ cùng với bữa ăn, gây thừa lượng calo cho cơ thể.
Ngoài ra, cần điều chỉnh thói quen ăn uống bằng cách kiểm soát khẩu phần ăn, tránh ăn quá nhiều một loại thực phẩm và chia nhỏ thành nhiều bữa ăn. Điều này giúp hạn chế việc cung cấp quá nhiều năng lượng cho cơ thể sau mỗi bữa ăn.
Các bài tập thể dục vừa phải
Các người đã thành công trong việc giảm cân và duy trì chỉ số BMI lý tưởng thường có thói quen dành từ 60 đến 90 phút mỗi ngày để tập thể dục với mức độ vừa phải trong hầu hết các ngày trong tuần. Bạn không cần phải tập thể dục một lần duy nhất, mà có thể chia thành 3 buổi tập trong ngày, mỗi buổi từ 20 đến 30 phút. Quan trọng là bạn phải duy trì thói quen tập thể dục đều đặn hàng ngày, hàng tuần, liên tục trong nhiều tháng để đạt được kết quả giảm cân rõ rệt.
Ngoài việc giảm cân, tập thể dục còn giúp tăng cường sức khỏe tổng quát và cải thiện tâm trạng. Các bài tập khác nhau giúp tăng sức chịu đựng, cải thiện linh hoạt và sức mạnh cơ bắp. Tập thể dục cũng giúp giảm triệu chứng trầm cảm và căng thẳng ở một số người. Nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư ruột kết và tiểu đường cũng giảm đáng kể nếu bạn duy trì hoạt động thể chất thường xuyên.
Xem thêm: Xe đạp tập thể dục tại nhà của Kasumi
Có nên sử dụng thuốc để giảm cân?
Đối với một số người, thậm chí việc ăn kiêng và tập thể dục cũng không đủ để giảm cân. Đặc biệt, nếu chỉ số BMI của bạn lớn hơn 30 hoặc từ 27 trở lên và có một số bệnh như tiểu đường hoặc bệnh tim, thuốc sẽ là một phương pháp bổ sung hiệu quả để giúp bạn giảm cân.
Khi nào nên phẫu thuật để giảm cân?
Nếu cả chế độ ăn kiêng và tập thể dục không đạt được kết quả, bác sĩ có thể xem xét phẫu thuật giảm cân là một phương án khả thi. Đây là lựa chọn phù hợp cho những người bị béo phì nặng (chỉ số BMI từ 40 trở lên) hoặc có chỉ số BMI từ 35 – 39 kèm theo nhiều bệnh lý và biến chứng nghiêm trọng do béo phì gây ra. Phẫu thuật giảm cân có thể giúp bạn giảm cân một cách đáng kể, điều này thực sự có ý nghĩa trong việc giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến béo phì.
Khi bạn tính được chỉ số BMI của mình, bạn có thể so sánh với chỉ số BMI lý tưởng để biết bạn cần giảm hay tăng bao nhiêu cân để đạt được trọng lượng bình thường.
